Tại sao /mẹt cuốn/ xứng đáng có thêm sự chú ý?
Mỗi cuối tuần khi tụ tập bạn bè, bạn thường chọn món gì để ăn cùng nhau?
Mỗi cuối tuần, khi tụ tập bạn bè, hò hẹn nhậu nhẹt, bạn thường chọn món gì để ăn cùng nhau? Pasta, pizza, thịt nướng Hàn, lẩu Hadilao, hay Izakaya Nhật?
Những món ăn này thường được mình nghĩ đến đầu tiên mỗi khi đi cùng bạn bè vì độ mới lạ, hợp thời và dễ ăn cùng. Thế nhưng tại sao ít ai lại nghĩ đến Mẹt Cuốn – một món ăn thuần Việt mang đậm tính cộng đồng, lại còn linh hoạt và cá nhân hóa đến bất ngờ?
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ẩm thực là một cách là quảng bá văn hóa nước mình vô cùng hiệu quả. Bởi con đường nhanh nhất đến trái tim thường đi qua dạ dày!
Nếu như phở, bún bò, bánh mì, bún chả,… đã trở thành biểu tượng ẩm thực Việt Nam, được bạn bè quốc tế biết đến rộng rãi, thì món Mẹt Cuốn giản dị vẫn chưa nhận được sự chú ý xứng đáng.
Khoan đã, mẹt cuốn là gì?
Đứng thứ 7 trong danh sách món ăn nổi tiếng thế giới của CNN Travel, gỏi cuốn có lẽ là một món nhiều người đã quen thuộc.
Nếu gỏi cuốn là một món ready-to-eat tiện lợi, thì mẹt cuốn chính là phiên bản deconstructed với các nguyên liệu riêng lẻ và người ăn cần nhiều thời gian hơn để tự do lựa chọn, kết hợp nên hương vị của riêng mình. Mẹt cuốn như một "DIY spring roll platter" vậy.
Thành phần
Một mẹt cuốn thường đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, healthy & balance. Với mỗi nhóm nguyên liệu đều có nhiều lựa chọn:
Tinh bột: Bánh tráng, bún, bánh hỏi, bánh ướt.
Rau củ: Vô số loại rau sống, xà lách, rau thơm, dưa leo, cà rốt, củ cải ngâm chua.
Chất đạm: Thịt heo luộc, tôm luộc, nem nướng, bò lá lốt, chả cốm, nem chua... mọi thứ đều có thể kết hợp.
Sốt chấm: Mắm chua ngọt, mắm nêm, mắm tôm, tương đen, sốt đậu phộng,… là linh hồn của món ăn.
Cách bày biện
Khác với các món cuốn đã được làm sẵn, mẹt cuốn gồm nhiều nguyên liệu (toppings) được bày riêng trên 1 chiếc mẹt tre hoặc đặt trong các chén đĩa, trên cùng 1 mặt phẳng hay 1 chiếc bàn lớn.
Mẹt cuốn tựa như một “mini buffet”, khuyến khích thực khách tự tay chọn và sáng tạo theo sở thích. Điều này giữ cho hương vị từng thành phần được nguyên vẹn và giúp người ăn cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình.
Cách ăn
Lấy một tờ bánh tráng hoặc lá rau sống làm base → Thêm các topping tùy chọn từ tinh bột đến chất đạm → Cuốn lại → Chấm loại sốt ưa thích → Thưởng thức.
Tất cả quá trình này có thể thực hiện trên 1 chiếc dĩa phẳng, 1 cái chén hay thậm chí trên chính lòng bàn tay của bạn mà không cần thêm bất kỳ dụng cụ nào cả.
Thay vì có sẵn từng cuốn xinh đẹp như gỏi cuốn, người ăn mẹt cuốn có toàn-quyền-kiểm-soát từ hình dáng đến hương vị món ăn của mình. Chiếc cuốn của bạn có thể mi-nhon với ít toppings, hay béo ú tròn trịa hoặc thậm chí là to đùng khổng lồ cắn ngập răng không hết.
Để có được những cuốn bánh đẹp mắt và trọn vẹn, người ăn cần có thời gian luyện tập để master skill này.
Có gì đáng để bạn quan tâm?
Toàn bộ bài viết này là chiêm nghiệm cá nhân. Bằng kinh nghiệm ăn nhậu bao năm từ-nhà-ra-quán, mình mong có thể giúp bạn nhìn sâu hơn vào ✨the concept of mẹt cuốn✨.
1. Một món ăn, bắc cầu cả Ba miền
Mẹt cuốn không chỉ là 1 món ăn, mà còn là sự giao thoa tinh tế của ẩm thực Việt, nơi những hương vị và nguyên liệu đặc trưng từ ba miền Bắc - Trung - Nam hội tụ.
Nếu bạn để ý, ở cả ba miền đều có sự xuất hiện của các món đặc sản cuốn:
Miền Bắc tiêu biểu với phở cuốn, bún đậu mắm tôm (tuy không cuốn, nhưng cuốn thì vẫn tuyệt)
Miền Trung có bánh ướt thịt nướng Huế, bánh tráng cuốn thịt heo Đà Nẵng, nem nướng Nha Trang
Miền Nam có bò lá lốt, bò bía, cá hấp cuốn bánh tráng, bánh hỏi thịt quay
Các nguyên liệu và sốt chấm ở các món trên đều mang tính đặc trưng và khác biệt theo từng vùng. Nhưng bằng một cách thần kỳ, mẹt cuốn lại có thể kết hợp tất cả các thành phần này, tạo thành một tổng thể hài hòa mà không gây ra sự "đấu đá".
Với góc nhìn du khách
Mẹt cuốn giống như một combo siêu hời mua 1 tặng 10 - nơi cùng một lúc có thể nếm thử những hương vị đặc trưng từ ba miền, từ nước mắm chua ngọt thanh dịu miền Nam đến trùm cuối mắm tôm nồng nàn miền Bắc mà không cần phải đi đâu xa.
Quả thực, ít món ăn Việt Nam nào có thể mang tinh thần gắn kết, sức mạnh kết nối 3 miền tiêu biểu như mẹt cuốn.
2. Tính kết nối và cộng đồng
Bạn không thể ăn một mình.
Mẹt cuốn is all about gathering, sharing and connecting.
Cần ít nhất 2 người trở lên để làm nên một món mẹt cuốn. Và càng nhiều người thì bàn buffet của chúng ta sẽ càng hấp dẫn và đa dạng, trải nghiệm ăn cũng thú vị hơn.
Độ thân thiết giữa những người tham gia.
Các thành viên trên một bàn mẹt cuốn cần có sự thoải mái nhất định; để có thể cùng nhau ngồi xuống, dùng tay cuốn, chấm và tám chuyện trong một khoảng thời gian mà không cảm thấy ngại ngùng.
Việc ăn bằng tay không chỉ là một phần thú vị trong văn hóa ẩm thực Việt Nam mà còn là cách giúp gắn kết cộng đồng. Ở nhiều nền văn hóa như Ấn Độ, Malay ( với Banana leaf meal), Ethiopia (với Injera), Philippines (với Boodle Fight) ăn bằng tay không chỉ là một nghi thức, một thói quen mà còn mang ý nghĩa gia tăng sự kết nối.
Điều thú vị là, trong một bữa mẹt cuốn, những khoảnh khắc nhỏ như nhờ người bạn cùng bàn giúp mình bóc những miếng bánh tráng hơi dính hay kéo miếng bún hơi to lại trở thành "chất xúc tác" cho sự gắn kết.
Những hành động nhỏ xíu này thúc đẩy giao tiếp một cách tự nhiên, ai đang giận nhau mà phải đi ăn mẹt cuốn cùng thì chắc cũng khó mà giận nhau lâu, hì.
Là một sự lựa chọn hoàn hảo cho những buổi cà kê
Mỗi buổi tụ tập ăn nhậu thường kéo dài khá lâu, và đến cuối buổi, các món ăn nóng thường khó giữ được vị ngon như lúc đầu.
Lúc này, mẹt cuốn với những toppings nguội, không cần hâm nóng lại trở thành ngôi sao sáng, là lựa chọn lý tưởng cho những buổi cà kê thâu đêm. Việc có thể thoải mái "vừa làm vừa ăn" không chỉ kéo dài thời gian bữa ăn mà còn tạo ra cơ hội trò chuyện, giao lưu và gắn kết mọi người hơn nữa.
Trên mỗi bàn mẹt cuốn không chỉ có thức ăn đa dạng, mà còn có biểu tượng của văn hóa cộng đồng, đậm chất chia sẻ mà người Việt mình luôn trân trọng & tự hào.
3. Tính cá nhân hóa và linh hoạt đáp ứng mọi nhu cầu
Bạn có bao giờ nghĩ mãi không biết hôm nay ăn gì, vì nhóm bạn người thì thích ăn thịt, người thì thích healthy thanh đạm không?
Mẹt cuốn ở đây để cứu bạn!
Ngoài việc người ăn mẹt cuốn có toàn-quyền-kiểm-soát từ hình dáng đến hương vị món ăn như mình đã mentioned ở trên, món ăn này còn rất linh hoạt, đáp ứng được mọi nhu cầu, phong cách ăn uống khác nhau của các thành viên trên bàn.
Trên một bàn cuốn, meet-lover có thể thoả sức kết hợp các loại đạm, từ thịt heo luộc đến bò lá lốt. Còn với veggie-lover, mẹt cuốn cho bạn đa dạng xà lách, rau thơm, dưa leo, cà rốt muốn bao nhiêu có bấy nhiêu.
Bạn thích đậm đà? Hãy chấm mắm nêm.
Bạn thích ngọt ngào? Hãy chấm sốt đậu phộng.
Bạn không ăn được mắm tôm? Không sao cả.
Ở trên bàn mẹt cuốn, những ‘ánh mắt kỳ thị’ sẽ không còn chiếu vào bạn như mỗi khi ăn bún đậu mắm tôm mà lại xin thêm chén nước mắm chua ngọt.
Dù bạn chọn loại diet nào thì mẹt cuốn cũng (gần như) chiều lòng được tất (chỉ có vegan thì hơi khó thôi hihi).
Tính linh hoạt cao trong việc bổ sung nguyên liệu.
Nếu trong quá trình ăn, bạn hết topping nào, chẳng hạn như bún, bánh tráng hay thịt, bạn có thể dễ dàng refill thêm mà không làm gián đoạn bữa ăn. Điều này khiến cho một buổi nhậu mẹt cuốn có thể kéo dài gần như vô tận.
Vô vàn cách kết hợp, vô vàn trải nghiệm.
Cá nhân mình mỗi lần ăn mẹt cuốn lại có thêm một trải nghiệm khác biệt, hiếm lần nào giống hệt lần nào. Với những toppings khác nhau có thể kết hợp theo vô số cách, mẹt cuốn cho ra vô số kết quả thú vị.
Hãy thử ăn chả cốm trong bún đậu với tương đậu phộng trong nem nướng, bạn sẽ thấy món ăn này không chỉ đơn giản là cuốn, mà còn là cuộc hành trình khám phá những hương vị mới.
TLDR
✨the concept of mẹt cuốn✨ với mình là:
Tinh hoa 3 miền: một cú bắt tay cả ba miền Bắc - Trung - Nam trong một tổng thể hài hòa, lý tưởng để khám phá ẩm thực Việt.
Kết nối cộng đồng: Món ăn mang tinh thần cộng đồng, đậm chất chia sẻ tiêu biểu cho con người & văn hóa Việt Nam.
Cá nhân hóa tối đa: Mang đậm dấu ấn cá nhân trong từng cuốn. Đáp ứng mọi khẩu vị và phong cách ăn uống, từ meet-lover đến veggie-lover.
Linh hoạt và sáng tạo: Vô số cách kết hợp toppings tạo nên những trải nghiệm độc đáo, không lần nào giống lần nào.
Mẹt cuốn hay vậy, bây giờ làm sao?
Nếu bạn vẫn còn ở đây với mình, thì chắc là mình đã thuyết phục được bạn dành nhiều sự chú ý hơn đến món ăn bình dị, thú vị này hehe.Mặc dù nhiều điểm hấp dẫn là vậy, mẹt cuốn lại hiếm khi xuất hiện trong những buổi tụ tập của người trẻ ngày nay. Có lẽ sự quan tâm hiện nay của chúng ta đang nghiêng về việc trải nghiệm các món ăn quốc tế mới lạ hơn như đồ Tây, đồ Nhật, đồ Hàn,…
Hoặc có lẽ, với lối sống một mình và tính độc lập ngày càng phổ biến, mẹt cuốn – món chỉ có thể ăn cùng nhiều người – dường như ít được nhắc đến trong những bữa ăn hàng ngày.
Hiện tại là thế, nên câu hỏi mình đã đặt ra cho bản thân là:
Chúng ta có thể làm gì để lan tỏa tinh thần nhậu-mẹt-cuốn phổ biến hơn trong đời sống người trẻ Việt?
Làm sao để mẹt cuốn trở thành hình ảnh gắn liền với văn hóa Việt, giống như cách Korean BBQ đã làm được cho văn hóa ẩm thực Hàn?
Để bắt đầu, có lẽ là ăn thường xuyên hơn, nói về nó nhiều hơn trên social media, giới thiệu với bạn bè quốc tế, hay thậm chí đưa hình ảnh mẹt cuốn vào phim ảnh.
Cá nhân mình tin rằng, hình ảnh quây quần bên một bàn mẹt đầy màu sắc, vừa ăn vừa cười nói rôm rả, là một visual cực kỳ hấp dẫn và dễ lan tỏa.
Chỉ cần những hành động nhỏ như: chia sẻ câu chuyện, tổ chức những bữa gathering tại nhà, hay tự hỏi, “Tại sao không phải mẹt cuốn?” mỗi lần order món nhậu, thực sự là đã đủ powerful để củng cố và lan tỏa vị trí của mẹt cuốn trong đời sống ẩm thực và văn hóa Việt.
Đừng để mẹt cuốn chỉ là một món ăn gia đình bình dị, hãy để nó trở thành biểu tượng của sự gắn kết và niềm tự hào của người Việt Nam.
Mình tin là nó xứng đáng.
Còn bạn, đã bao lâu rồi bạn chưa ăn món này?
✨Mong sớm được nhậu cuốn cùng bạn✨
This blog is part of the 30-day blogging challenge at Writing On The Net #wotn7.
Khi viết bài này mình đã rất vui. Vui vì cuối cùng có thể viết về một thứ mà mình cảm thấy hứng thú và nguyên bản. Như vậy thôi là đủ.
Cảm ơn những buổi mẹt cuốn cùng những người bạn. Tui biết là các bạn sẽ đọc tới đây. Các bạn đã là niềm cảm hứng của tui 💞🫂
hay quá điii
thực sự đi ăn mẹt cuốn tuyệt thật, mình có thể biết được người ta có phải từ hành tinh bò - ăn quá trời rau, sa mạc - không ăn rau hay chiến thần nước chấm - thấm đẫm mới chịu.
Đọc bài này xong chắc mai nấu 1 mẹt thôi =)))